คำสุภาพและคำราชาศัพท์

คำสุภาพ

คำสุภาพ                                                      คำสามัญ

กระบือ                                                         ควาย

กล้วยสั้น                                                      กล้วยกุ

กล้วยเปลือกบาง  กล้วยกระ                               กล้วยไข่

ขนมดอกเหล็ก  ขนมทราย                                 ขนมขี้หนู

ขนมสอดไส้                                                  ขนมใส่ไส้

จิตรจูล  จิตรจุล                                             เต่า

ช้างนรการ                                                   ช้างสีดอ ( ช้างพลายมีงาสั้น )

ชัลลุกะ  ชัลลุกา                                            ปลิง

ดอกขจร                                                     ดอกสลิด

ดอกซ่อนกลิ่น                                               ดอกซ่อนชู้

ดอกถันวิฬาร์                                                ดอกนมแมว

ดอกทอดยอด                                              ดอกผักบุ้ง

ดอกมณฑาขาว                                            ดอกยี่หุบ

ดอกสามหาว                                               ดอกผักตบ

ดอกเหล็ก                                                  ดอกขี้เหล็ก

ตกลูก                                                       ออกลูก ( ใช้กับสัตว์ )

ต้นจะเกรง                                                  ต้นเหงือกปลาหมอ

ต้นปาริชาต  ต้นปาริฉัตร                                 ต้นทองกวาว

ต้นหนามรอบข้อ                                           ต้นพุงดอ

ต้นอเนกคุณ                                                ต้นตำแย

เถาศีรษะวานร                                             เถาหัวลิง

เถากะพังไหม                                              เถาตูดหมู  ตูดหมา

ถ่ายมูล                                                     สัตว์ขี้

ถั่วเพาะ                                                     ถั่วงอก

เถามุ้ย                                                      เถาหมามุ้ย

นางเก้ง                                                     อีเก้ง

นางเลิ้ง                                                     อีเลิ้ง

นางเห็น                                                    อีเห็น

ปลาหาง                                                   ปลาช่อน

ปลาใบไม้                                                 ปลาสลิด

ปลายาว                                                   ปลาไหล

ปลามัจฉะ                                                 ปลาร้า

ปลาลิ้นสุนัข                                               ปลาลิ้นหมา

ปลีกล้วย                                                   หัวปลี

ผลลูกกา                                                   ผลขี้กา

ผลมูลละมั่ง                                                ลูกตะลิงปลิง

ผลนางนูน                                                 ลูกอีนูน

ผลอุลิด                                                     ลูกแตงโม

ผักสามหาว                                                ผักตบ

ผักทอดยอด                                               ผักบุ้ง

ผักรู้นอน                                                   ผักกระเฉด

ผักไผ่  ผักไห่                                             ผักปลาบ

ผักนางริ้น                                                 ผักอีริ้น

ฟักเหลือง                                                 ฟักทอง

มุสิกะ                                                      หนู

มะเขือเผา                                                 มะเขือกะแพะ

เยื่อเคย                                                    กะปิ

รากดิน                                                     ไส้เดือน

โรคกลาก                                                 ขี้กลาก

โรคเกลื้อน                                                ขี้เกลื้อน

โรคเรื้อน                                                  ขี้เรื้อน

ลั่นทม (ลีลาวดี )                                        ดอกลั่นทม

ศิลา                                                        หิน

สุกร                                                        หมู

สุนัข                                                        หมา

เห็ดปลวก                                                 เห็ดโคน

หอยนางรม                                               หอยอีรม


คำราชาศํพท์
1. คำราชาศัพท์หมวดร่างกาย

                                         ผม = พระเกศา                      ไหปลาร้า = พระรากขวัญ

                                         จุก = พระโมฬี                      นม = พระถัน, พระเต้า

                                        หน้าผาก = พระนลาฎ           ท้อง = พระอุทร

                                        ฟัน = พระทนต์                      เอว = บั้นพระองค์, พระกฤษฎี

                                        ลิ้น = พระชิวหา                    หลัง = พระขนอง

                                        นิ้วมือ = พระองคุลี                 บ่า = พระอังสะ

                                        นิ้วชี้ = พระดรรชนี                  ขนระหว่างคิ้ว = พระอุณาโลม

                                        เงา = พระฉายา                       จอนหู = พระกรรเจียก

                                        ผิวหน้า = พระราศี                  จมูก = พระนาสิก

                                        ปอด = พระปับผาสะ               ปาก = พระโอษฐ์

                                        คาง = พระหนุ                         อก = พระอุระ, พระทรวง

                                        หู = พระกรรณ                        รักแร้ = พระกัจฉะ

                                        ดวงหน้า = พระพักตร์            สะดือ = พระนาภี

                                        อุจจาระ = พระบังคนหนัก       น้ำตา = น้ำพระเนตร,

                                                        ต้นขา = พระอุรุ พระอัสสุชล

                                        หัวเข่า = พระชานุ                     ต้นแขน = พระพาหุ

                                        แข้ง = พระชงฆ์                         ข้อมือ = ข้อพระหัตถ์

                                        ผิวหนัง = พระฉวี                       ข้อเท้า = ข้อพระบาท

                                        คิ้ว = พระขนง                           ปัสสาวะ = พระบังคนเบา

                                        ลิ้นไก่ = มูลพระชิวหา                ไรฟัน = ไรพระทนต์

                                        นิ้วก้อย = พระกนิษฐา                 คอ = พระศอ

                                         เนื้อ = พระมังสา                         ขน = พระโลมา

                                        เถ้ากระดูก = พระอังคาร             น้ำลาย = พระเขฬะ

                                        ตะโพก = พระโสณี                     เหงื่อ = พระเสโท 

๒. คำราชาศัพท์หมวดราชตระกูล

                                      ปู่, ตา = พระอัยกา                     ย่า, ยาย = พระอัยยิกา, พระอัยกี

                                        ลุง (ฝ่ายพ่อ) = พระปิตุลา         ป้า = พระปิตุจฉา

                                        พ่อ = พระชนก  พระบิดา         แม่ = พระชนนี, พระมารด

                                        พี่ชาย = พระเชษฐา                  พี่สาว = พระเชษฐภคินี

                                        ลูกสะใภ้ = พระสุณิสา             น้องชาย = พระอนุชา

                          พ่อผัว, พ่อตา = พระสัสสุระ     ผัว = พระสวามี

                                        พี่เขย, น้องเขย = พระเทวัน      ลูกเขย = พระชามาดา
๓. คำราชาศัพท์หมวดเครื่องใช้

                              ม่าน, มุ้ง = พระวิสูตร                        พระสูตร ประตู = พระทวาร

                              ถาดน้ำชา = ถาดพระสุธารส               คนโทน้ำ = พระสุวรรณภิงคาร

                             ของเสวย = เครื่อง                               ช้อน = ฉลองพระหัตถ์ช้อน

                             ส้อม = ฉลองพระหัตถ์ส้อม                 ปิ่น = พระจุฑามณี

                            เหล้า = น้ำจัณฑ์                                   เสื้อ = ฉลองพระองค์

                            รองท้า = ฉลองพระบาท                     ปืน = พระแสงปืน

                            ผ้าเช็ดตัว = ซับพระองค์                     ผ้าเช็ดหน้า = ซับพระพักตร์

                            กระจกส่อง = พระฉาย                         ที่นอน = พระยี่ภู่

                            กางเกง = พระสนับเพลา  พระที่ ( ราชวงศ์ )

                            ไม้เท้า = ธารพระกร                             เตียงนอน = พระแท่นบรรทม

                            น้ำกิน = พระสุธารส                             ตุ้มหู = พระกุณฑล

                            พานหมาก = พานพระศรี                     น้ำชา = พระสุธารสชา

                            ผ้าอาบน้ำ = พระภูษาชุบสรง                 ข้าว = พระกระยาเสวย

                       ( พระมหากษัตริย์ ) เข็มขัด = รัดพระองค์ , ผ้าชุบสรง , ผ้าสรง พระปั้นเหน่ง 

ที่มา: http://www.dek-d.com/board/view/2050758/